Ecologisch omgaan met voorraden: dit zijn de mogelijkheden

De consument gaat steeds vaker ecologisch bewust door het leven en eist dat bedrijven meer doen dan eventjes zonnepanelen op hun dak plaatsen. Duurzaam ondernemerschap is een must en hoort in alle aspecten van de bedrijfsvoering doorgedrongen te zijn. De logistiek en voorraadbeheer kunnen daarbij niet ontbreken.

Nadenken over verpakkingsmaterialen

Een cruciale rol speelt het proces van lege verpakkingsmaterialen. Niet alleen consumenten krijgen te maken met een overvloed aan verpakkingsmaterialen, iets waar bedrijven overigens ook iets aan dienen te veranderen, maar ook intern zijn er vaak heel wat verpakkingsmaterialen die afkomstig zijn van eigen leveranciers. Daar valt vaak niks aan te veranderen, tenzij je een grote speler bent die ecologische inkoopvoorwaarden kan opdringen, maar er kan mogelijk wel efficiënter met verpakkingsmaterialen worden omgesprongen.

Recycling hoort in ieder geval centraal te staan, maar soms is het ook mogelijk om verpakkingsmaterialen in het eigen productieproces te verwerken. Denk aan een onderneming die plastic flessen produceert en die plastic verpakkingsmaterialen verzamelt en smelt voor niet-voedingsgerelateerde plastic flessen. De verpakking wordt met andere woorden een grondstof en moet mee worden opgenomen in de voorraadbeheersoftware.

Reverse logistics in de bedrijfsprocessen integreren

Daarnaast dienen ondernemingen na te denken over reverse logistics, het logistieke proces waarbij producten worden hergebruikt. Het gaat dan niet alleen om het heffen van statiegeld om statiegeldflessen opnieuw te verzamelen, maar ook om andere initiatieven die ervoor zorgen dat gebruikte goederen terugstromen.

Een voorbeeld hiervan is het Hergebruik- en Recyclingprogramma van Apple. Daarbij worden oude iPhone-, iPad- en Mac-toestellen gratis verzameld. Onderdelen worden vervolgens hergebruikt of de oude toestellen worden refurbished op de markt gebracht. Klanten krijgen in ruil een korting op de aanschaf van een nieuw toestel of accessoire.

Bedrijven dienen vooraf goed na te denken over hoe ze met de terugkerende productenstroom zullen omgaan. Dit is ook een hulpmiddel wanneer er bijvoorbeeld producten moeten worden teruggeroepen. Door reeds bij het ontwerp van een product na te denken over het hergebruiken ervan, kunnen uitgaande producten uiteindelijk in binnenkomende goederenstromen resulteren. Niet alleen is dit ecologischer, maar bovendien kan het ook financiële voordelen hebben.

Ecologische inkoopbeslissingen nemen

Ten slotte speelt de distributie natuurlijk ook een rol. Bij het inkopen van goederen wordt er met veel factoren rekening gehouden en speelt heus niet alleen de prijs een belangrijke rol. De carbon footprint wordt echter nog maar zelden in de uiteindelijke inkoopbeslissing meegenomen. Ook het verminderen van het aantal transporten, waarbij een betere planning een belangrijke rol speelt, helpt om de totale carbon footprint te verkleinen.

Software voor ecologisch voorraadbeheer

Dit alles staat in de praktijk nog maar in de kinderschoenen en er zijn nog maar weinig goede softwaresystemen die de carbon footprint echt meenemen in het voorraadbeheerproces. Wel zijn er een aantal ERP-leveranciers die software aanbieden om de duurzaamheid van de supply chain te meten en de impact van maatregelen na te gaan. Deze software is geen integrale oplossing, maar het helpt wel bij het plannen van de volledige voorraadstromen.

Hoewel zo’n ERP-software nuttig kan zijn, moet je er rekening mee houden dat gegevens onderling vrijwel niet te vergelijken zijn. Er is gewoon geen eenduidige definitie van de carbon footprint. Reken je bijvoorbeeld ook het woon-werkverkeer van werknemers mee? Hoe reken je het energieverbruik van een fabriek aan een bepaald product toe? En wordt het CO2-risico dat een niet aangewende, grotere voorraad met zich meebrengt in rekening gebracht? Beter dan een goede indicatie is het op korte termijn wellicht niet, maar dat is dan weer beter dan niks.