Op welke manieren kan je de marktvraag voorspellen?

De aan te leggen voorraad en zelfs de schikking in het magazijn moeten worden afgestemd op de marktvraag. Die marktvraag is zelden constant. Jaar na jaar wijzigt de marktvraag en daarenboven zijn er ook nog eens seizoensgebonden wijzigingen. Voor iedereen die aan voorraadbeheer doet is het correct voorspellen van de marktvraag essentieel. Er zijn verschillende manieren waarop je de marktvraag kan voorspellen en die worden veelal op basis van drie criteria onderverdeeld. Later gaan we dieper in op een aantal componenten van deze voorspellingsmethoden.

Objectieve en subjectieve voorspelling van de marktvraag

Bij objectieve voorspellingsmethoden vertrek je vanaf historische cijfers. Hierbij neem je aan dat de vraag gelijkaardig blijft en tracht je het patroon te doorgronden. Dit gaat om het analyseren van de cijfertjes op basis waarvan je seizoenspatronen en conjunctuurbewegingen tracht te herkennen. Objectieve voorspellingen kunnen ver gaan en bijvoorbeeld rekening houden met tijdstippen, economische evoluties en trends. Objectieve voorspellingen gebeurden in het verleden veelal door wiskundigen, maar tegenwoordig bestaat er ook software om de marktvraag objectief te voorspellen. De betere voorraadbeheersoftware helpt je hierbij.

Bij subjectieve voorspellingen vertrek je niet vanaf historische cijfers en analyses, bijvoorbeeld omdat ze gewoonweg niet bestaan (nieuw product) of omdat er duidelijk een trendbreuk aan zit te komen (bv. de introductie van een nieuwe gameconsole). Een typische subjectieve voorspellingsmethode is de Delphi-methode die vertrekt vanaf enquêtes.

Kwalitatieve en kwantitatieve voorspellingsmethoden

Voorspellingen kunnen kwalitatief of kwantitatief gebeuren. Bij een kwantitatieve voorspellingsmethode wordt de marktvraag voorspeld in functie van hoeveelheden en getallen. Kwantitatieve voorspellingsmethoden worden voornamelijk gebruikt om toekomstige gegevens als een functie uit het verleden te voorspellen. Exponentiële afvlakkingen en voortschrijdende gemiddelden spelen hier een belangrijke rol.

Bij kwalitatieve voorspellingsmethoden is de uitkomst geen getal, of toch niet wat de voorraad betreft. Het geeft bijvoorbeeld de voorkeuren van de consument weer. Hoewel vaak wordt aangenomen dat kwalitatieve voorspellingsmethoden en subjectieve voorspellingsmethoden synoniemen zijn, hoeft dat niet altijd het geval te zijn. Zo kan een kwalitatieve voorspellingsmethode ook een objectieve voorspellingsmethode zijn, bijvoorbeeld wanneer voorspellingen van consumentenvoorkeuren op basis van historische cijfers geschieden.

Enkelvoudige en meervoudige voorspellingsmethoden

Ten slotte kunnen we ook een onderverdeling maken tussen enkelvoudige en meervoudige voorspellingsmethoden.

Enkelvoudige voorspellingsmethoden voorspellen grootheden op basis van één gegeven (bv. historische gegevens in het kader van de objectieve voorspellingsmethode). Deze voorspellingsmethode is het eenvoudigst en werd vroeger veelal toegepast. Bij een enkelvoudige voorspellingsmethode voorspel je bijvoorbeeld hoeveel exemplaren er dagelijks van product X zullen worden verkocht.

Meervoudige voorspellingsmethoden voorspellen op basis van meer gegevens. Ook hier maakt men vaak gebruik van historische gegevens, maar die gegevens worden aangevuld met talloze andere parameters. Zo wordt er bijvoorbeeld ook rekening gehouden met wijzigingen in de koopkracht (wie meer geld heeft, kan meer besteden aan luxeproducten), wijzigingen in geboortecijfers (meer baby’s betekent meer verkochte luiers) of de introductie van concurrenten (afnemend marktaandeel). In principe zijn meervoudige voorspellingsmethoden accurater, maar dan is het wel noodzakelijk dat die correct worden uitgevoerd.

Omdat niet alle variabelen even objectief zijn, is dat niet altijd het geval. Daarom is het aangeraden om zowel een enkelvoudige als een meervoudige voorspelling uit te voeren en op basis van beide cijfers een beslissing te nemen.