Welke soorten voorraden zijn er?

Er zijn verschillende manieren om voorraden te benoemen. Zo heeft een bakker bijvoorbeeld een voorraad bloem (grondstoffen), gebakdozen (materialen), amandelen (onderdelen), spuitmonden (gereedschappen) et cetera. Je zou de voorraden ook kunnen benoemen in functie van hun plaats in het vervaardigingsproces, op basis van de kostprijs of op basis van talloze andere factoren. Bij elke onderneming is dit echter anders en dat maakt het onderverdelen in verschillende voorraadsoorten niet eenvoudig, laat staan dat je voorraden zomaar met elkaar kan vergelijken. Om een goede onderverdeling te maken, moet je zoeken naar gelijkenissen. Deze voorraden hebben over het algemeen een gemeenschappelijk doel: een deel van de goederenstroom ontkoppelen. We spreken van een ontkoppelingsvoorraad.

Soorten ontkoppelingsvoorraden

Het belangrijkste doel van een voorraad is het ontkoppelen van een goederenstroom. Zo zou een autofabrikant bijvoorbeeld telkens een nieuw stuur kunnen laten aanleveren wanneer hij een nieuwe auto maakt. Het stuur komt dan rechtstreeks in de auto terecht en dit vormt één grote goederenstroom. Zo’n goederenstroom is uiteraard helemaal niet efficiënt. Daarom worden de twee van elkaar losgekoppeld. Het stuur komt terecht in een magazijn. Later wordt het stuur uit het magazijn gehaald. De onderlinge afhankelijkheid is hier kleiner en dit is beter werkbaar.

Elke voorraad is dus een ontkoppelingsvoorraad, maar de reden voor het ontkoppelen is anders. In plaats van voorraden onder te verdelen naar de aard van de goederen, wat niet meteen in een overzichtelijke opdeling resulteert, delen we ze op in functie van het ontkoppelingsdoel. We onderscheiden vijf soorten ontkoppelingsvoorraden:

• Serievoorraden
• Veiligheidsvoorraden
• Anticipatievoorraden
• Buffervoorraden
• Pijplijnvoorraden

Serievoorraden

Serievoorraden worden veelal aangelegd om economische of praktische redenen. Het gaat dan bijvoorbeeld om een voorraad die wordt aangelegd omdat het interessanter is om meteen 1.000 stuks te bestellen in plaats van 100 stuks.

Veiligheidsvoorraden

Een veiligheidsvoorraad wordt aangelegd om onvoorziene omstandigheden op te vangen. Tijdens de coronacrisis bleek bijvoorbeeld dat veel ondernemingen een onvoldoende grote veiligheidsvoorraad hadden, waardoor broodbakmachines door de toegenomen vraag plots voor maandenlang waren uitverkocht. Broodbakmachines zijn dan ook niet meteen het populairste type voorraad waarvoor we een veiligheidsvoorraad aanleggen. Veiligheidsvoorraden worden bijvoorbeeld wel aangelegd voor cruciale aspecten van de bedrijfsvoering waarbij er vaak fluctuaties of moeilijkheden bestaan, bijvoorbeeld omdat bepaalde grondstoffen afkomstig zijn uit instabiele landen. Winkelketens blijven verkopen als de broodbakmachines uitverkocht zijn, maar een fabrikant van radiaalbanden kan niet meer produceren als hij geen kobalt meer heeft na een zoveelste ongeluk in de Congolese kobaltmijnen.

Anticipatievoorraden

Anticipatievoorraden zijn voorraden die worden aangelegd om voorzienbare omstandigheden op te vangen. Anticipatievoorraden leg je aan omdat je de marktvraag enigszins kan voorspellen. Een bekend voorbeeld hiervan zijn seizoenvoorraden. In aanloop van de zomerperiode wordt dan bijvoorbeeld al barbecuegerief ingeslagen om te anticiperen op de voorzienbare zomerwarmte.

Buffervoorraden

In sommige gevallen zijn er weinig tot geen voorzienbare en onvoorzienbare omstandigheden die de goederenstroom in gedrang kunnen brengen. Hoewel alles vrij synchroon verloopt, kunnen er wel kleine fluctuaties ontstaan en kan je te maken krijgen met een bottleneck. Een bedrijf, dat niet te maken krijgt met goederen waarnaar de vraag ineens kan stijgen of waarbij de grondstoffen niet afkomstig zijn uit onvoorspelbare gebieden, kan toch in de problemen komen wanneer een partij glazen flessen stuk gaat. Om dergelijke kleine problemen te overbruggen worden er kleine buffervoorraden aangelegd.

Pijplijnvoorraden

Pijplijnvoorraden zijn ten slotte goederen die in de pijplijn zitten, met andere woorden onderweg zijn van of naar je onderneming, maar nog niet zijn aangekomen. Het is een interessante voorraad omdat ze bijvoorbeeld in vrachtwagens van leveranciers zitten en geen plaats in het magazijn innemen. Vooral grote fabrikanten doen vaak inspanningen om ervoor te zorgen dat er voortdurend een gemiddeld aandeel van de voorraden onderweg zijn. Soms is dit zelfs de enige manier van werken en heeft het magazijn niet eens voldoende plaats hebben om alle pijplijnvoorraden tegelijkertijd te verzenden of te ontvangen.