Het verschil tussen JIT- en JIC-voorraadbeheer

Voorraadbeheer is een cruciaal onderdeel van elk bedrijf dat fysieke goederen levert. Het is de kunst en wetenschap van het in balans houden van de voorraadniveaus om aan de vraag van de klant te voldoen, zonder geld vast te leggen in overbodige voorraad. Twee populaire voorraadbeheermodellen die bedrijven vaak inzetten, zijn het JIT- (Just-in-Time) en JIC-model (Just-in-Case). Hoewel ze allebei waardevolle benaderingen zijn, bieden ze elk unieke voordelen en uitdagingen. Deze gids neemt je mee door de kernprincipes van elk model en helpt je te begrijpen welk model het beste bij jouw bedrijf past.

Wat is JIT-voorraadbeheer?

JIT- of Just-in-Time-voorraadbeheer is een strategie die gericht is op het efficiënt maken van de bedrijfsactiviteiten door de voorraadniveaus te minimaliseren. Het doel is om precies genoeg voorraad beschikbaar te hebben op het moment dat het nodig is. Vandaar de naam “Just-in-Time”: op perfect het juiste moment komt de voorraad binnen, niet later en niet vroeger. De JIT-strategie is ontstaan in Japan en werd in de jaren zeventig gepopulariseerd door Toyota. Het idee: verspilling in alle vormen verminderen, waaronder verspilling door overtollige voorraad. Het werkt door middel van een pull-based systeem, waarbij productie wordt gestimuleerd door de vraag van de klant in plaats van de voorspelde vraag.

Voordelen van Just-in-Time

• Efficiëntie van het werkkapitaal: Door de voorraadniveaus laag te houden, kan een bedrijf zijn werkkapitaal efficiënter inzetten. Dit betekent dat er minder geld wordt vastgelegd in de voorraad en er meer kan worden geïnvesteerd in groeimogelijkheden of andere bedrijfsbehoeften.
• Minder opslagruimte nodig: Doordat er minder voorraad wordt aangehouden, zijn de kosten voor opslag en magazijnruimte lager.
• Minder afval: JIT kan helpen de hoeveelheid onverkochte voorraad en het daarmee verbonden verlies te verminderen.

Uitdagingen van Just-in-Time

• Nauwkeurige vraagvoorspelling vereist: JIT vereist vaak een nauwkeurige voorspelling van de klantvraag. Als de voorspellingen niet accuraat zijn, kunnen er tekorten ontstaan, wat kan leiden tot ontevreden klanten.
• Afhankelijkheid van leveranciers: JIT-systemen zijn sterk afhankelijk van betrouwbare leveranciers. Eventuele vertragingen in de levering kunnen productieprocessen verstoren en de klanttevredenheid in gevaar brengen.
• Gevoelig voor crisissen: Bij een internationale crisis die de toeleveringsketen in het gedrang brengt, bijvoorbeeld de Oekraïne- of de coronacrisis, zijn er meteen gevolgen voor de leverbaarheid van producten.

Wat is JIC-voorraadbeheer?

Just-in-Case- of JIC-voorraadbeheer, ook wel bekend als traditioneel voorraadbeheer, houdt in dat een bedrijf voldoende voorraad aanhoudt om de mogelijke toekomstige vraag te dekken. Deze benaming komt van het idee dat het bedrijf voorbereid wil zijn op elke situatie, ‘voor het geval dat’. JIC werkt op basis van een push-model, waarbij productie wordt gestimuleerd door voorspellingen van wat klanten mogelijk willen kopen, in plaats van reactief te reageren op de werkelijke vraag. Als er uiteindelijk sprake is van overschotten, wordt de consumptie gestimuleerd. Dit bijvoorbeeld met kortingen of reclameacties.

Voordelen van Just-in-Case

• Kan omgaan met vraagschommelingen: JIC is nuttig voor bedrijven die te maken hebben met onvoorspelbare vraag. Door extra voorraad aan te houden, kunnen deze bedrijven beter inspelen op onverwachte pieken in de vraag.
• Minder afhankelijk van leveranciers: Bedrijven met een JIC-strategie zijn minder kwetsbaar voor problemen met de leveringsketen omdat ze al een aanzienlijke voorraad hebben aangelegd.

Uitdagingen van Just-in-Case

• Hoge opslagkosten: Het aanhouden van grote hoeveelheden voorraad kan leiden tot hoge opslag- en onderhoudskosten.
• Risico op veroudering: Producten kunnen verouderd raken als ze te lang in voorraad blijven, vooral in snel veranderende industrieën als technologie en mode.